Рыхтуемся да школы
Хутка ў вашым жыцці здарыцца важнае падзея – першы раз у першы клас Вы адпраўляеце свае дзіця. А пакуль наперадзе некалькі цудоўных месяцаў, якія Вы можаце правесці з карысцю: падрыхтаваць дзіця да школы.
Пры пераходзе з дзіцячага садка ў школу жыццё дзіцяці (а, такім чынам, і Ваша) змяняецца кардынальна.
Да гэтага ён быў проста дзіцем, звычайным дашкольнікам. Многае ў яго паводзінах спісвалася на тое, што ён яшчэ маленькі, патрабаванні да яго былі вельмі адносныя. Цяпер ваш дашкольнік будзе ВУЧНЕМ. Гэта значыць змяняецца яго статус, а значыць і стаўленне да яго з боку навакольных.
У яго цалкам зменіцца навакольнае становішча: групавую прастору зменіць клас з партамі і настаўніцкім сталом. І ўжо нельга будзе прапускаць заняткі, трэба будзе адкласці сваё «хачу і рабіць тое, што трэба».
Школа – гэта адзін з самых важных этапаў у жыцці дзіцяці. Не ўсе дарослыя памятаюць дзіцячы сад, але вось школьную жыццё памятае практычна кожны. І кожны памятае па-рознаму. Для аднаго школа была святам, для іншага – катаргай. Хто-то абзавеўся пастаяннымі сябрамі, а хто-то адчуваў сябе ізгоем.
Менавіта ад таго, наколькі дзіця гатова да школы, залежыць яго паспяховасць у школе. Што ж такое гатоўнасць да школы?
Гатоўнасць да школы – гэта не паказчык развітасці дзіцяці, гэта, у першую чаргу, пэўны ўзровень яго псіхафізіялагічнае сталасці.
Так, ён можа ўмець ўжо чытаць, пісаць і нават вырашаць задачкі, але не быць гатовым да навучання. Гатоўнасць да навучання складаецца з некалькіх кампанентаў. Гэта матывацыйны кампанент («Дзіця хоча вучыцца») і сталасць эмацыйна валявой сферы, дастатковы інтэлектуальны ўзровень развіцця (г. зн. «Дзіця можа вучыцца»).
Да 7 гадоў на першы план у здаровага дзіцяці выходзіць пазнавальны або навучальны матыў, у яго з’яўляецца жаданне заняць новую пазіцыю ў грамадстве, стаць дарослымі. Калі гэтага не адбываецца, у дзіцяці з’яўляюцца цяжкасці ў навучанні, а няўдачы саслабляюць цікавасць да вучобы, цяжэй і даўжэй праходзіць адаптацыя да школы.
А сталасць эмацыйна-валявой сферы – гэта і значыць, што трэба адкласці сваё «хачу» і рабіць тое, што «трэба». Гэта гатоўнасць дзіцяці дзейнічаць па правілах, засвойваць гэтыя правілы і падпарадкоўвацца ім як неабходным. Увесь школьны рэжым – гэта суцэльныя правілы, якія часта не адпавядаюць жаданням дзяцей.
Паспяховасць адаптацыі да школы напрамую звязана з самастойнасцю дзіцяці. Таму паспрабуйце даць дзіцяці магчымасць стаць больш самастойным ўжо цяпер.
Перш чым вучыць дзіця бегла чытаць, навучыце яго слухаць і распавядаць, навучыце разважаць.
Даведайцеся, ці хоча Ваш дзіця ісці ў школу? Звярніцеся да яго, напрыклад, з такім пытаннем: «Калі б хто-небудзь стаў за цябе казаць, ці пагадзіўся б ты ці няма з гэтымі словамі»:
1. Калі я пайду ў школу, у мяне з’явіцца шмат новых сяброў.
2. Мне цікава, якія ў нас будуць урокі.
3. Думаю, што буду запрашаць на свой дзень нараджэння увесь клас.
4. Мне хацелася б, каб урок доўжыўся даўжэй, чым змена.
5. Цікава, што ў школе прапануюць на сняданак?
6. Калі я пайду ў школу, то буду добра вучыцца.
7. Самае лепшае ў школьнай жыцця — гэта канікулы.
8. Мне здаецца, у школе больш цікавага, чым у дзіцячым садзе.
9. Мне хочацца ў школу, таму што хлопцы з майго дома ўжо вучацца.
10. Калі б мне дазволілі, я б пайшоў вучыцца ўжо ў мінулым годзе.
І калі вы будзеце бачыць, што дзіцяці цікавая школа не толькі з-за новых сяброў і абстаноўкі, то турбавацца не аб чым.
Даведайцеся, што ён ведае аб школе, каб школьныя правілы для яго не былі нечаканасцю.
Спытаеце яго:
1. Як звяртаюцца да настаўніцы?
2. Як прыцягнуць да сябе ўвагу, калі трэба аб чым-то спытаць?
3. Што сказаць, калі трэба выйсці ў туалет?
4. Што такое ўрок?
5. Як пазнаюць, што час пачынаць ўрок?
6. Што такое перамена?
7. Для чаго патрэбна перамена?
8. Як называецца стол, за якім дзеці пішуць?
9. На чым піша настаўнік, калі тлумачыць заданне?
10. Што такое адзнака?
11. Якія адзнакі добрыя, а якія дрэнныя?
12. Што такое школьны дзённік?
13. У класе вучацца дзеці аднаго ўзросту ці рознага?
14. Што такое канікулы?
Калі дзіцяці цяжка адказваць на гэтыя пытанні, пагуляйце ў тую ж гульню, прыдумаўшы новыя пытанні, дайце яму шанец пабыць настаўнікам, хай ён задасць вам пытанні, якія цікавяць яго пытанні.
Дзіцяці лічаць не гатовым да школьнага навучання, калі ён:
— настроены выключна на гульню,
— недастаткова самастойны,
— празмерна ўзбудзіла, імпульсіўны, некіруемы,
— не ўмее засяродзіцца на заданні, зразумець слоўную інструкцыю,
— мала ведае аб навакольным свеце, не можа параўнаць прадметы, не можа назваць абагульняючае слова для групы знаёмых прадметаў,
— мае сур’ёзныя парушэнні маўленчага развіцця,
— не ўмее і не хоча мець зносіны са аднагодкамі,
-не хоча кантактаваць з дарослымі або, наадварот, занадта развязаны.
А каб лягчэй было справіцца з цяжкасцямі скарыстайцеся некаторымі рэкамендацыямі:
1. Фармуйце станоўчы вобраз школы («даведаешся там шмат цікавага», «будзеш зусім як дарослы», ну і вядома: «купім прыгожы партфель, форму і г. д.»).
2. Прывучайце дзіцяці да школьнага рэжыму (патрэніруйцеся летам ўставаць па будзільніку, прасачыце, каб ён мог самастойна заправіць ложак, апрануцца, памыцца, сабраць неабходныя рэчы).
3. Гуляйце з імі ў школу, абавязкова са зменай роляў.
4. Гуляйце ў гульні па правілах і вучыце дзіцяці не толькі выйграваць (гэта яны звычайна ўмеюць), але і прайграваць (адэкватна ставіцца да сваёй няўдачы, памылак).
5. Чытайце дзіцяці казкі і апавяданні, можна аб школе, няхай ён іх пераказвае, разважаць разам, фантазіюйце (пажадана ён сам) аб тым, як гэта будзе ў яго, падзяліцеся сваім вопытам. Не лішнім будзе вывучыць пару вершаў.
6. Задавайце ім адкрытыя пытанні, стымулюе фантазіяваць – гэта развівае ўяўленне і гаворка. Складайце казкі, прыдумляйце рыфмы, вырашайце крыжаванкі і рэбусы
7. Звярніце ўвагу на дробную маторыку, бо першы клас – гэта ліст і вельмі вялікая нагрузка на руку і пальчыкі. Рабіце штодзённы масаж пальчыкаў і рукі ў цэлым.
8. Паклапаціцеся аб летнім адпачынку, умацаванні здароўя. Фізічна дужаму дзіцяці значна прасцей пераносіць псіхалагічную нагрузку.
І памятайце, ваша галоўная абавязак – верыць,
што у сына або дачкі ўсё складзецца добра!!!